L Konferencja Naukowa Polskiego Towarzystwa Antropologicznego
Poznań 9-11 września 2025 r.
Wykładowcy
Dr Robert M. Sapolsky
autor, ekspert w dziedzinie stresu, biolog oraz neurobiolog
Robert M. Sapolsky jako dziecko marzył o zamieszkaniu w afrykańskich dioramach w Muzeum Historii Naturalnej w Nowym Jorku. W wieku dwudziestu jeden lat dotarł do Afryki, gdzie dołączył do stada pawianów. Chociaż perspektywa bycia naturalistą pociągała go jako możliwość ucieczki z Brooklynu, nigdy nie zaniechał kontaktu z ludźmi. W rzeczywistości wybrał życie w towarzystwie pawianów ze względu na ich użyteczność w badaniach nad stresem i zdrowiem ludzi. Jak zauważa Dr Sapolsky, pawiany żyją w dużych, złożonych grupach społecznych i mają mnóstwo czasu wolnego, który można „poświęcić na bycie wrednym dla siebie na wzajem” – dla pawiana czy człowieka, „stres” rzadko odnosi się do unikania drapieżnika. Zamiast tego, w znacznej mierze dotyczy on psychologicznie stresujących interakcji z członkami własnego gatunku. Jak wyjaśnia Dr Sapolsky w swojej książce „Dlaczego zebry nie mają wrzodów”, właśnie w takich okolicznościach pojawiają się choroby związane ze stresem. A pawiany, podobnie jak ludzie, stanowią doskonały temat opowieści. Unikalna perspektywa Sapolsky’ego na ludzką kondycję wynika z ponad trzydziestoletniego doświadczenia zarówno jako biologa terenowego, jak i neurobiologa laboratoryjnego. W związku z tym, z łatwością przechodzi od analizy hierarchii w społecznościach naczelnych (zarówno ludzkich, jak i pawianów) do wyjaśniania neurochemii stresu – w sposób zrozumiały nawet dla osób nieprzygotowanych do zagłębiania się w naukę. Najbardziej fascynującym aspektem ludzkiego zachowania dla Dr. Sapolsky’ego jest paradoks: jesteśmy zarówno najbardziej agresywnym gatunkiem na Ziemi, jak i najbardziej altruistycznym, współpracującym i empatycznym. W swojej książce „Zachowuj się. Jak biologia wydobywa z nas to, co najgorsze, i to, co najlepsze” bada, jak każdy akt – heroiczny, przerażający czy pośredni – jest wynikiem neurobiologicznych procesów, które miały miejsce chwilę wcześniej, bodźców środowiskowych, które uruchomiły te procesy, oraz wpływów hormonalnych w poprzedzających godzinach… sięgających aż do dzieciństwa i doświadczeń płodowych, które kształtują mózg, a także efektów genów, kultury, ekologii i ewolucji.
Z tego wyłania się perspektywa, w której jako organizmy biologiczne dysponujemy znacznie bardziej ograniczoną wolną wolą, niż zazwyczaj się to zakłada. Najnowsze prace Dr. Sapolsky’ego koncentrują się na wyjaśnianiu tego zagadnienia, niezależnie od tego, czy rozważamy zachowania mordercy, czy działania, za które jesteśmy chwaleni. Ta synteza stanowi podstawę jego nowej książki „Determined: A Science of Life Without Free Will” (Penguin/Random House, 2023).
„Zachowuj się. Jak biologia wydobywa z nas to, co najgorsze, i to, co najlepsze” to książka uznana za bestseller przez New York Times, najlepsza książka Washington Post w 2017 roku, pozycja, która uzyskała nagrodę Los Angeles Times. Została przetłumaczona na 16 języków. Sapolsky napisał również książkę „Primate’s memoir”, która w 2001 roku zdobyła nagrodę Bay Area Book Reviewers w kategorii nonfiction, a także „Dlaczego zebry nie mają wrzodów”, „Kłopot z testosteronem i inne eseje z biologii ludzkich tarapatów” oraz „Małpie amory i inne pouczające historie o zwierzęciu zwanym człowiekiem”. Dr Sapolsky został w 2008 roku uhonorowany Rockefeller University’s Lewis Thomas Prize za Pisanie o Nauce. Jego artykuły popularnonaukowe publikowane były w takich czasopismach jak Discover, Los Angeles Times, The New Yorker oraz The Wall Street Journal.
Dr Sapolsky jest stypendystą programu „Genius” fundacji MacArthurów, profesorem biologii, neurologii i neurochirurgii na Uniwersytecie Stanforda oraz badaczem w Narodowym Muzeum Kenii. Jego program telewizyjny w National Geographic z 2008 roku dotyczący stresu oraz wykłady online na temat biologii zachowań człowieka obejrzały dziesiątki milionów osób. Humor i człowieczeństwo, które wnosi do niekiedy poważnych tematów sprawiają, że Dr Sapolsky jest fascynującym mówcą. Prowadzi wykłady na różnorodne tematy, w tym o stresie i chorobach z nim związanych, biologii w kontekście debaty o wolnej woli, biologii naszej indywidualności, biologii przekonań religijnych, depresji, pamięci, schizofrenii oraz chorobie Alzheimera.
Dr Piers Mitchell
Piers Mitchell jest zatrudniony na Wydziale Archeologii Uniwersytetu w Cambridge, jednocześnie pracując jako specjalista szpitalny w brytyjskiej Narodowej Służbie Zdrowia. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na zagadnieniu zdrowia i choroby w przebiegu ewolucji człowieka. Kieruje jednostką naukową Cambridge Ancient Parasites Laboratory. Piers kształcił się w takich obszarach, jak paleopatologia, osteoarcheologia, historia medycyny, medycyna, parazytologia, chirurgia ortopedyczna i szkolnictwo wyższe. W latach 2012–2015 był przewodniczącym British Association for Biological Anthropology and Osteoarchaeology, a w latach 2015–2017 prezesem Paleopathology Association, organizacji o zasięgu światowym zajmującej się badaniem chorób w przeszłości. Jest współredaktorem naczelnym czasopisma International Journal of Osteoarchaeology. Dotychczas opublikował ponad 200 artykułów i 6 książek. Jego najnowsze dzieło nosi tytuł Parasites in Past Civilizations and Their Impact Upon Health (Cambridge University Press, 2023). Został uwieczniony w ponad 20 telewizyjnych filmach dokumentalnych przedstawiających jego badania chorób w dawnych populacjach, a dziennikarze opublikowali ponad tysiąc artykułów informacyjnych na temat jego pracy.
Michael Hermanussen
Michael Hermanussen jest profesorem pediatrii na Uniwersytecie w Kilonii (Niemcy) oraz niezależnym badaczem naukowym. Urodził się w Hamburgu i mieszka w Altenhof niedaleko Eckernförde w Niemczech. Studiował medycynę na Uniwersytecie w Hamburgu. Ma ponad 40 lat doświadczenia zawodowego jako pediatra, endokrynolog oraz wykładowca akademicki w dziedzinie pediatrii, żywienia i biologii człowieka w Kilonii i Poczdamie. Jego główne zainteresowania naukowe obejmują zdrowie dzieci, żywienie, wzrastanie i rozwój. Był pierwszym badaczem, który opisał tzw. mini skoki wzrostowe u dzieci i gryzoni. Badał wpływ glutaminianu w diecie na regulację apetytu, a obecnie zajmuje się rolą czynników żywieniowych, społecznych, ekonomicznych i emocjonalnych w rozwoju dzieci i młodzieży. Organizował międzynarodowe projekty badawcze oraz ponad 25 międzynarodowych konferencji. Jest autorem ponad 170 recenzowanych artykułów naukowych w międzynarodowych czasopismach, rozdziałów i książek, w tym „Auxology – Studying Human Growth and Development”. Jest założycielem i byłym przewodniczącym Auxological Society (dawniej Deutsche Gesellschaft für Auxologie) oraz założycielem i redaktorem czasopisma Human Biology and Public Health. Pełnił również funkcję wiceprezesa European Anthropological Association.
Prof. dr hab. Ewa Sikora
Prof. dr hab. Ewa Sikora – obecnie na emeryturze – jest czołową postacią w dziedzinie badań nad starzeniem się i starzeniem komórkowym w Polsce. Po ukończeniu studiów na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego zdobyła doktorat w Instytucie Biologii Doświadczalnej, im. M. Nenckiego, PAN gdzie przez 25 lat kierowała Pracownią Molekularnych Podstaw Starzenia. Prof. Sikora była stypendystką European Research Council, co umożliwiło jej odbycie stażu podoktorskiego w Institute of Cancer Research w Sutton, w Wielkiej Brytanii, a także Godeski Professorship na pobyt w Cross Cancer Institute w Edmonton w Kanadzie. Jej kariera naukowa obejmowała współpracę z wybitnymi badaczami z dziedziny biogerontologii, takimi jak prof. Claudio Franceschi z Uniwersytetu w Modenie we Włoszech, gdzie spędziła wiele miesięcy realizując wspólne projekty badawcze. Prof. Sikora wniosła znaczący wkład do literatury naukowej jako współautorka blisko 150 publikacji i rozdziałów książek. Była pionierką badań starzenia komórkowego w Polsce i brała udział wraz ze światowymi liderami w tej dziedzinie w opracowaniu przewodnika MICSE opublikowanego na łamach czasopisma “Cell” dającego zestaw uniwersalnych narzędzi do badania procesu starzenia komórkowego in vivo (Ogrodnik et al. Cell. 2024,187(16):4150-4175). Była inicjatorką Polskiego Programu Stulatków- PolStu98. Brała również udział w europejskich wieloośrodkowych projektach badawczych, takich jak GEHA–The Pan-European „Genetics of Healthy Aging” oraz Mark-Age biomarkers of aging. Prof. Sikora pełniła funkcje redakcyjne w renomowanych czasopismach o tematyce biogerontologicznej, w tym Aging Research Reviews oraz Mechanisms of Ageing and Development. Organizowała liczne konferencje krajowe oraz międzynarodowe poświęcone tematyce starzenia, a także sama była zapraszana na wiele prestiżowych konferencji, w tym ICSA (International Cell Senescence Association). Wygłaszała referaty na zaproszenie w czołowych Instytutach naukowych, w tym NIA oraz Weizmann Institute of Science. W trakcie swojej kariery wypromowała 14-tu doktorów i jest głęboko zaangażowana w popularyzację nauki. Zespół prof. Sikory został wyróżniony nagrodami Polskiej Akademii Nauk za wybitne osiągnięcia naukowe. Prof. Sikora jest również aktywnym członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, najstarszej organizacji naukowej w Polsce, co odzwierciedla jej trwałe zaangażowanie w rozwój nauki i popularyzację wiedzy naukowej.
Dr hab. Anna Kopiczko prof. AWF
Doktor habilitowany w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, profesor w Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, w Katedrze Biologii Człowieka, w sekcji Antropologii. Wykładowca antropologii sportu, antropologii kultury fizycznej, diagnostyki rozwoju fizycznego, kinantropometrii. Członek European Anthropological Association, International Society of Bone and Soft Tissue Pathology, Polskiego Towarzystwa Antropologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia. Ekspert zewnętrzy Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej w panelach aktywność fizyczna i choroby układu kostno-stawowego. Jej zainteresowania naukowe dotyczą uwarunkowań gęstości mineralnej kości w różnych lokalizacjach szkieletu, w polskiej populacji, a także wśród zawodników różnych dyscyplin sportu, etiopatogeneza osteopenii w sporcie. Certyfikowany expert densytometrii obwodowej i osiowej NORLAND® at Swissray. Członek Rady Nauk o Kulturze Fizycznej AWF w Warszawie. Stypendystka 17 edycji Stypendium Ministra Edukacji i Nauki dla wybitnych młodych naukowców. Stypendium przyznane za osiągnięcia w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu.
Prof. Sławomir Kozieł
Prof. Sławomir Kozieł jest kierownikiem Zakładu Antropologii Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu, wykłada anatomię prawidłową człowieka na Wydziale Medycznym Politechniki Wrocławskiej i dodatkowo od września 2024 roku pełni funkcję Prorektora Karkonoskiej Akademii Nauk Stosowanych w Jeleniej Górze. Cała kariera naukowa prof. Kozieła związana była z Zakładem Antropologii PAN, gdzie rozpoczął pracę naukową w 1994 roku, a którego był dyrektorem w latach 2010-2016.
Zainteresowania badawcze profesora skupiają się wokół szeroko pojętej auksologii, w tym także epidemiologicznej, ekologii behawioralnej oraz wybranych zagadnień z kultury fizycznej. Jego badania obejmowały zagadnienia zróżnicowania wieku szczytu skoku pokwitaniowego, biologicznych skutków transformacji społeczno-ustrojowej w Polsce, biologicznych i zdrowotnych przejawów nierówności społecznych w Polsce i ich zmian w czasie, biologicznych podstaw zachowań człowieka w perspektywie ekologii behawioralnej i psychologii ewolucyjnej oraz długotrwałych skutków prenatalnego matczynego stresu wywołanego katastrofą naturalną na rozwój i wzrastanie dzieci.
Jest autorem lub współautorem ponad 200 artykułów naukowych, z tego ponad 180 publikacji w renomowanych międzynarodowych periodykach naukowych, 19 rozdziałów w monografiach lub książkach, w tym o zasięgu międzynarodowym oraz współautorem 3 monografii i edytorem 4 pozycji książkowych, w tym o zasięgu międzynarodowym. Był kierownikiem 4 krajowych projektów badawczych, współwykonawcą 8 krajowych i jednego polsko-brytyjskiego projektu badawczego. Brał czynny udział w licznych konferencjach międzynarodowych oraz współuczestniczył w organizacji pięciu konferencji międzynarodowych i jednej krajowej. Prowadził opiekę nad licznymi pracami magisterskimi i wypromował 6 doktorów. Piastuje stanowisko przewodniczącego Auxological Society – niemieckiego towarzystwa naukowego, jest członkiem Europejskiej Asocjacji Antropologicznej i kilku innych międzynarodowych towarzystw naukowych. W latach 2020 – 2024 pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopisma Anthropological Review. Wraz ze swoim zespołem prowadzi badania antropologiczne w Indiach, Indonezji oraz Mongolii w ramach licznej współpracy międzynarodowej.
Prof. UAM dr hab. Marta Krenz-Niedbała
Antropolog biologiczny, zatrudniona na stanowisku profesora w Instytucie Biologii i Ewolucji Człowieka na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, kierująca zespołem badawczym Biologia ewolucyjna człowieka. Jej zainteresowania naukowe dotyczą zjawisk biologicznych zachodzących w dawnych populacjach ludzkich, takich jak procesy mikroewolucyjne i strategie adaptacyjne, wpływ warunków życia na status biologiczny osobnika i populacji, szkieletowe wyznaczniki stanu zdrowia, czynniki biokulturowe wpływające na wzrastanie i rozwój dzieci, a także metodyka badań i tafonomia ludzkich szczątków kostnych.
Ramowy program konferencji
Program ramowy do pobraniaSzczegółowy program konferencji
WTOREK, 9 WRZEŚNIA 2025
Collegium Minus UAM, ul. Wieniawskiego 1
8.00 – 8.45 Rejestracja uczestników (Hol główny Collegium Minus)
9.00 – 9.45 Ceremonia otwarcia Konferencji (Aula UAM)
9.45 – 11.15 Wykłady plenarne (Aula UAM)
Przewodniczą: prof. UAM dr hab. Marta Krenz-Niedbała
prof. UAM dr hab. Zbigniew Czapla
9.45 – 10.30 dr. Piers Mitchell (University of Cambridge):
Ancient Infectious Diseases
10.30 – 11.15 prof. dr hab. Ewa Sikora (PAN):
Starzejące się komórki jako cel ingerencji przeciwstarzeniowych; czy starzenie można wyleczyć?
11.15 – 11.45 Przerwa kawowa (Sala Lustrzana)
11.45 – 13.15 Sesja Ekspercka: Aktualne tematy badawcze antropologii fizycznej (Aula UAM)
Przewodniczą: prof. dr hab. Maria Kaczmarek
prof. dr hab. Janusz Piontek
11.45 – 12.15 prof. UAM. dr hab. Marta Krenz-Niedbała:
Aktualne tematy badawcze w biologii populacji historycznych
12.15 – 12.45 prof. dr hab. Sławomir Kozieł:
Aktualne tematy badawcze auksologii
12.45 – 13.15 prof. AWF dr hab. Anna Kopiczko:
Aktualne tematy badań antropologicznych w naukach
o kulturze fizycznej
13.15 – 14.15 Przerwa obiadowa (Sala Lustrzana)
SESJA REFERATOWA I Biologia populacji szkieletowych (Aula Lubrańskiego)
Przewodniczą: prof. dr hab. Elżbieta Żądzińska
prof. dr hab. Krzysztof Szostek
14.15 – 14.30 Sylwia Łukasik, Vitaly Sinika, Marta Krenz-Niedbała
Władcy stepów: biologia pradziejowych nomadów z rejonu Morza Czarnego
14.30 – 14.45 Jacek Tomczyk, Piotr Regulski, Grzegorz Tylko
Badanie pilotażowe: Charakterystyka chemiczna zębiniaków pochodzących z zębów ze stanowiska archeologicznego z Radomia, Polska (XVIII-XIX w.)
14.45 – 15.00 Anna Juras, Maciej Chyleński, Beata Badura, Anna Spinek, Edvard Ehler
Rekonstrukcja pokrewieństwa biologicznego na podstawie analizy kopalnego DNA z birytualnego cmentarzyska w Przeczycach
15.00 – 15.15 Aleksandra Lisowska-Gaczorek, Krzysztof Szostek, Jacek Tomczyk, Magdalena Natuniewicz-Sekuła
Cmentarzysko kultury wielbarskiej w Weklicach – rekonstrukcja diety metodami izotopowymi
15.15 – 15.30 Justyna Marchewka-Długońska, Beata Borowska, Karina Woźniak, Łukasz Majchrzak, Plinio Guillien, Carlos Escobar, Veronica Bogdanovich, Zuzanna Tomporowska
Mumie ze wzgórza Cerro Colorado (Barranca, Peru)
SESJA REFERATOWA II Auksologia i nauki o zdrowiu
(Sala im. Prof. Ludwiki Dobrzyńskiej-Rybickiej)
Przewodniczą: prof. UAM dr hab. Anita Szwed
prof. dr hab. Sławomir Kozieł
14.15 – 14.30 Maciej Henneberg, Iwona Rosset, Elżbieta Żądzińska
Skok pokwitaniowy nie jest zjawiskiem uniwersalnym: ewolucyjne pochodzenie polimorfizmu wzrastania w okresie dojrzewania
14.30 – 14.45 Magdalena Durda-Masny, Joanna Ciomborowska-Basheer, Norbert Grundmann, Marta Szymankiewicz-Bręborowicz, Monika Englert-Golon, Jan Mazela, Katarzyna Morańska, Izabela Makałowska, Wojciech Makałowski, Anita Szwed
Zależność między rozwojem masy ciała a przebiegiem sukcesji mikrobioty jelitowej u dzieci urodzonych jako zbyt małe w stosunku do wieku płodowego (SGA) w pierwszym roku życia
14.45 – 15.00 Łukasz Kryst, Magdalena Żegleń, Agnieszka Woronkowicz, Małgorzata Kowal
Zmiany parametrów budowy ciała krakowskich dziewcząt w XXI wieku w aspekcie świadomej kontroli masy ciała
15.00 – 15.15 Monika Krzyżanowska, Monika Rams, Katarzyna Górecka, Agnieszka Suder
Wazomotoryczne symptomy menopauzalne a poziom adiponektyny wśród kobiet o zróżnicowanym statusie menopauzalnym
15.15 – 15.30 Wioleta Umławska, Monika Rams, Katarzyna Pawłowska-Seredyńska, Grzegorz Gąszczyk
Badania przesiewowe noworodków w kierunku mukowiscydozy a kondycja biologiczna chorych w pierwszej dekadzie życia
15.30 – 16.00 Przerwa kawowa (Sala Lustrzana)
16.00 – 18.30 Sesja Jubileuszowa (Aula UAM)
Przewodniczą: prof. UAM dr hab. Tomasz Hanć
prof. dr hab. Jacek Tomczyk
16.15 – 17.00 dr. Robert M. Sapolsky (Stanford University):
Our Lives as Animals
17.00 – 17.20 prof. dr hab. Jacek Tomczyk:
100 lat PTA
17.20 – 18.30 Wręczenie odznaczeń państwowych i medali
19.00 Bankiet powitalny (Sala Lustrzana)
ŚRODA, 10 WRZEŚNIA 2025
Collegium Biologicum UAM, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 6
8.00 – 9.00 Rejestracja uczestników (Hol główny)
SESJA REFERATOWA III Auksologia i nauki o zdrowiu
(Audytorium im. prof. Józefa Paczoskiego)
Przewodniczą: prof. UJ dr hab. Anna Ziomkiewicz-Wichary
dr Magdalena Durda-Masny
9.00 – 9.15 Grzegorz Mączka, Michał Kulus, Joanna Grzelak, Maciej Dobrzyński, Tomasz Staniowski, Katarzyna Skośkiewicz-Malinowska, Paweł Dąbrowski
Symetria i asymetria wcięcia przedkątowego
9.15 – 9.30 Aleksandra Pol, Łukasz Chajec, Anna Lipowicz
Ocena rozwoju fizycznego oraz stanu odżywienia dzieci, młodzieży i młodych dorosłych z niepełnosprawnością ruchową lub intelektualną
9.30 – 9.45 Ryszard Żarów, Agnieszka Woronkowicz, Małgorzata Kowal, Barbara Anna Spring, Janusz Brudecki
Wielkość dymorfizmu płciowego w różnych okresach ontogenezy (na przykładzie krakowskich badań ciągłych /KBC/)
9.45 – 10.00 Katarzyna Pawłowska-Seredyńska, Katarzyna Akutko, Wioleta Umławska, Bartłomiej Śmieszniak, Andrzej Stawarski, Tomasz Pytrus, Barbara Iwańczak
Wskaźniki proporcji ciała a obraz kliniczny nieswoistych chorób zapalnych jelit u dzieci
10.00 – 10.15 Marzena Ratajczak, Krzysztof Kusy, Damian Skrypnik, Piotr Krutki, Małgorzata Waszak
Zmiana gęstości mineralnej kręgów lędźwiowych po zastosowaniu sił trakcyjnych u kobiet z przewlekłym bólem dolnego odcinka kręgosłupa
10.15 – 10.30 Anna Stangret, Iwona Teul
Odchylenie od głównej osi ciała oraz wady postawy i ich wpływ na funkcjonowanie stawów skroniowo-żuchwowych
10.30 – 10.45 Anna Świąder-Leśniak, Sebastian Więckoweski, Piotr Socha
Program Leczenia Otyłości w Centrum Zdrowia Dziecka – czy istnieje szansa na skuteczniejsze przeciwstawienie się epidemii otyłości u polskich dzieci i młodzieży?
10.45 – 11.00 Petr Kutáč, Martina Dankova, Lukas Cipryan, Marek Buzga, Vitezslav Jirik, Vaclav Bunc, Martin Sigmund, Miroslav Krajcigr, Matthew Zimmermann, Daniel Jandacka
Association of adiposity rates with air pollution and exogenous factors
11.00 – 11.30 Przerwa kawowa (Hol główny)
SESJA REFERATOWA IV Biologia populacji szkieletowych (Sala Parter)
Przewodniczą: dr hab. Wioletta Nowaczewska
prof. dr hab. Jacek Tomczyk
9.00 – 9.15 Katarzyna Biernacka, Paweł Konczewski, Radosław Biel, Barbara Kwiatkowska, Jacek Szczurowski, Katarzyna Martewicz, Dawid Sych
Rekonstrukcja wyglądu przyżyciowego twarzy kobiety dekapitowanej w epoce brązu (Wiązów, Polska)
9.15 – 9.30 Aleksandra Pudło, Andrzej Ossowski, Sandra Cytacka, Zdzisław Bełka, Krzysztof Dyrda
Nowe ustalenia na temat szkieletu mężczyzny z grobu w Juszkowie (woj. Pomorskie) z okresu wędrówek ludów
9.30 – 9.45 Jacek Szczurowski, Marta Stasiak-Cyran
Przepalone szczątki kostne z cmentarzyska kultury przeworskiej Kraśnik-Piaski (stan. 2)
9.45 – 10.00 Agata Bisiecka
Kości wstawne (Wormian bones) jako potencjalny wyznacznik niestabilności rozwojowej
10.00 – 10.15 Beata Cienkosz-Stepańczak
Izotopowa integralność w warunkach stresu: analiza zębów hypoplastycznych z okresu średniowiecza – badania pilotażowe
10.15 – 10.30 Maciej Chyleński, Anna Juras, Adam Nógell, Edvard Ehler
Populacje epoki żelaza zamieszkujące Europę Środkowo-Wschodnią w świetle badań archeogenetycznych
10.30 – 10.45 Robert Mahler, Maciej Krawczyk
Analiza stanu zachowania pochówków szkieletowych ze stanowiska Naqlun w Egipcie przy wykorzystaniu nowego oprogramowania wspomagającego proces rejestracji
10.45 – 11.00 Justyna Miszkiewicz, Rita Hardiman
Allometria anatomiczna i histologiczna ludzkiej kości udowej
11.00 – 11.20 Przerwa kawowa (Hol główny)
11.20 – 11.50 Wykład (Sala A)
Michael Hermanussen, Christian Aßmann, Detlef Groth, Christiane Scheffler
Political liberation, hope, and community effects: the motor of secular trends in body height
SESJA MŁODYCH ANTROPOLOGÓW I (Sala A)
Przewodniczą: prof. AWF dr hab. Agnieszka Suder
dr Joanna Ratajczak
12.00 – 12.15 Maja Pietras, Monika Krzyżanowska, Katarzyna Górecka
Postrzegany poziom stresu a objawy menopauzalne u kobiet w wieku 40-65 lat
12.15 – 12.30 Sofiya Pivavarava, Tomasz Hanć
Związek między niekorzystnymi doświadczeniami dziecięcymi a zaburzeniami funkcji neuropoznawczych
12.30 – 12.45 Katarzyna Piotrowska, Robert Gajewski, Andrzej Chochół, Katarzyna Ławińska
Etyka w badaniach podologicznych
12.45 – 13.00 Urszula Kurysz, Monika Krzyżanowska, Elżbieta Cieplak
Czy dziadkowie pomagają? Inwestycje dziadków w dorosłe wnuki
13.00 – 13.15 Aleksandra Ziemiańska
Momenty przełomowe w rozwoju epigenetycznym. Analiza pojęciowa
13.15 – 13.30 Anna Opoka, Paulina Pruszkowska-Przybylska, Elżbieta Żądzińska
Znaczenie szczepienia przeciw COVID-19 i przebycie zakażenia w ciąży na rozwój motoryczny potomstwa
SESJA MŁODYCH ANTROPOLOGÓW II (Sala Parter)
Przewodniczą: dr Beata Borowska
dr Aleksandra Pudło
12.00 – 12.15 Karolina Gruza, Wioleta Umławska, Katarzyna Pawłowska-Seredyńska, Irena Porębska
Wskaźnik NHR a obecność zespołu bezdechu sennego – krok w stronę rozwoju diagnostyki
12.15 – 12.30 Natalia Pawłowska
Wpływ terapii z wykorzystaniem modulatorów białka CFTR na skład mikrobioty jelitowej u osób dorosłych chorych na mukowiscydozę
12.30 – 12.45 Katarzyna Muzyka
Schorzenia kręgosłupa w środkowoneolitycznej populacji z regionu Brześcia Kujawskiego
12.45 – 13.00 Paulina Handzlik-Waszkiewicz, Agnieszka Suder, Iwona Sulowska-Daszyk
Wpływ treningu Bebo® oraz wspomaganego EMG-biofeedback u kobiet po porodzie siłami natury oraz po cesarskim cięciu na funkcje mięśni dna miednicy
13.00 – 13.15 Katarzyna Górecka, Monika Krzyżanowska
Poziom tkanki tłuszczowej a częstość występowania wazomotorycznych symptomów menopauzalnych wśród kobiet w wieku perimenopauzalnym
13.15 – 13.30 Anna Walczak, Sylwia Łukasik, Marta Krenz-Niedbała
Nowe podejście do wykonywania pomiarów powierzchni stawowych w środowisku 3D: badania wstępne z wykorzystaniem stawu skroniowo-żuchwowego
SESJA REFERATOWA V Paleopatologia (Audytorium im. prof. Józefa Paczoskiego)
Przewodniczą: dr hab. Anna Myszka
prof. UPWr dr Jacek Szczurowski
11.30 – 11.45 Barbara Kwiatkowska, Aleksandra Muszyńska, Aleksandra Karykowska, Daniel Soliński, Alicja Drozd-Lipińska
Kiła w materiale szkieletowym z kolegiaty św. Michała Archanioła w Płocku (XVII-XIX w.) – studium przypadku
11.45 – 12.00 Katarzyna Biernacka, Jacek Szczurowski
Zmiany kostne na szkielecie samicy szympansa zwyczajnego (Pan troglodytes) – wpływ życia w ogrodzie zoologicznym. Studium przypadku
12.00 – 12.15 Katarzyna Graja, Barbara Kwiatkowska, Honorata Rutka, Tomasz Ciasnocha
Poliomyelitis na nowożytnym cmentarzu parafialnym św. Maurycego we Wrocławiu- studium przypadku
12.15 – 12.30 Dariusz Nowakowski, Trenna Albrecht, Denise Ogilvie, Maciej Henneberg
Ocena progresji skostnienia odmięśniowego (myositis ossificans progressiva) oraz pozostałych patologii na szkielecie dorosłego mężczyzny z XIX wieku z Adelajdy, Australia
12.30 – 12.45 Iwona Teul, Wiesław Lorkiewicz
Zapalenie zatok szczękowych (ZZSZ) oraz ucha środkowego (ZUŚ) jako wskaźniki stresu środowiskowego w populacjach od neolitu po czasy nowożytne
12.45 – 13.00 Wioletta Nowaczewska, Emilia Grochowska, Grzegorz Ziółkowski
Wzorce zmienności mikrostruktury 3D hyperostosis frontalis interna – badania czaszek ludzkich z wykorzystaniem mikrotomografii komputerowej
13.00 – 13.15 Aleksandra Gawlikowska-Sroka, Edyta Dzięciołowska-Baran, Jacek Szczurowski, Giorgio Manzi, Ileana Micarelli, Janusz Moryś
Częstość występowania zrostu szczytowo-potylicznego w kolekcji czaszek z Muzeum Antropologii Giuseppe Sergi, Universytetu Sapienza w Rzymie
13.15 – 13.30 Joanna Mietlińska-Sauter, Sebastiano Battaglia, Rūta Brindzaitè, Rimantas Jankauskas, Wiesław Lorkiewicz, Carmelo Fruciano
Anatomia kręgu i jego predyspozycja do spondylolizy zmęczeniowej w historycznych populacjach ludzkich
13.30 – 14.30 Przerwa obiadowa (Hol główny)
SESJA REFERATOWA VI Antropologia w naukach o kulturze fizycznej (Sala A)
Przewodniczą: prof. AWF dr hab. Urszula Czerniak
prof. dr hab. Ryszard Żarów
14.30 – 14.45 Marek Kociuba, Marek Rejman, Sławomir Kozieł, Zofia Ignasiak
Wskaźnik długości palców dłoni (2D:4D) u osób trenujących pływanie
14.45 – 15.00 Włodzimierz S. Erdmann
Morfologia ciała a problematyka sportowa: podejście biomechaniczne
15.00 – 15.15 Aleksandra Stachoń, Petr Kutáč, Jadwiga Pietraszewska, Anna Burdukiewicz
Związek między historią treningu a otłuszczeniem u biegaczy amatorów
15.15 – 15.30 Adam Wilczewski, Jerzy Saczuk, Agnieszka Wasiluk, Robert Wilczewski
Zmiany w budowie somatycznej i zdolnościach motorycznych studentek z Wydziału Wychowania Fizycznego i Zdrowia w Białej Podlaskiej w latach 2015-2025
15.30 – 15.45 Agnieszka Suder, Karol Makiel, Aneta Targosz, Piotr Kosowski
Wpływ ćwiczeń aerobowo-oporowych oraz diety wysokobiałkowej o niskim indeksie glikemicznym na skład ciała oraz stężenie adipokin u mężczyzn z otyłością brzuszną
15.45 – 16.00 Dyskusja
SESJA REFERATOWA VII Antropologia w naukach o zachowaniu (Sala Parter)
Przewodniczą: prof. UŁ dr hab. Aneta Sitek
prof. UAM dr hab. Tomasz Hanć
14.30 – 14.45 Anna Apanasewicz, Maja Matyas, Magdalena Piosek, Anna Ziomkiewicz
Zależności pomiędzy poziomem kortyzolu w mleku, otrzymywanym przez matkę wsparciem społecznym oraz temperamentem niemowlęcia w 12 miesiącu życia
14.45 – 15.00 Alicja Kotuła, Aleksandra Karykowska
Zróżnicowanie sprawności umysłowej w cyklu rocznym u młodych kobiet
15.00 – 15.15 Anna Ziomkiewicz, Anna Apanasewicz, Maja Matyas, Ali Jawaid
Mleko matki jako potencjalny mediator przekazywania traumy z pokolenia na pokolenie
15.15 – 15.30 Joanna Nieczuja-Dwojacka, Alicja Budnik
Wzorce sezonowej rytmiki małżeństw i urodzeń a systemy bio-kulturowe w XIX-wiecznych populacjach z Centralnej Polski
15.30 – 15.45 Dariusz Danel, Zdzisław Lewandowski, Juan Olvido Perea-Garcia, Vojtech Fiala, Anna Szala, Sławomir Wacewicz
Ewolucyjne znaczenie zewnętrznej morfologii oka człowieka – przygotowanie bazy bodźców wizualnych wygenerowanych z pomocą sztucznej inteligencji (Apemen Faces Database)
15.45 – 16.00 Dyskusja
SESJA SPECJALNA Antropologiczne fundamenty nauk społecznych (Audytorium im. prof. Józefa Paczoskiego)
Przewodniczy: prof. dr hab. Krzysztof Łastowski
14.30 – 15.15 Krzysztof Łastowski
Wiedza antropologiczna jako podstawa nauk o człowieku
15.15 – 16.00 Adrianna Grabizna
Histeria i PTSD – historia z pogranicza psychiatrii, neuronauk i antropologii
16.00 – 16.30 Przerwa kawowa (Hol główny)
16.30 – 18.00 Walne zebranie PTA (Audytorium im. prof. Józefa Paczoskiego)
20.00 Tańce, hulanki, swawole – świętujemy 100 lat PTA!
(Hol główny Collegium Biologicum)
CZWARTEK, 11 WRZEŚNIA 2025
Collegium Biologicum UAM, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 6
SESJA REFERATOWA VIII Auksologia i nauki o zdrowiu
(Audytorium im. prof. Józefa Paczoskiego)
Przewodniczą: prof. UPWr dr hab. Anna Lipowicz
prof. dr hab. Joachim Cieślik
9.00 – 9.15 Katarzyna Kliś, Paulina Pruszkowska-Przybylska, Aneta Sitek, Weronika Flis, Iwona Wronka
Związek między prenatalną ekspozycją na zanieczyszczenia powietrza a wartością wskaźnika długości palców 2D:4D u polskich studentek
9.15 – 9.30 Iwona Wronka, Katarzyna Kliś
Wpływ jakości powietrza atmosferycznego w miejscu zamieszkania w okresie dzieciństwa na dorosłą wysokość ciała
9.30 – 9.45 Ewa Rębacz-Maron, Ewa Frąckiewicz, Rafał Czyżycki, Kinga Michnik
Stan zdrowia i tryb życia młodych dorosłych z pokolenia Z
9.45 – 10.00 Agnieszka Różdżyńska-Świątkowska, Anna Zielińska
ANTEK – Mamo, Tato sprawdź czy zdrowo się rozwijam. Mobilna aplikacja do monitorowania rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży
10.00 – 10.15 Andrzej Lewandowski, Marcin Siedlaczek, Łukasz Kryst
Trendy sekularne (2001-2019) w budowie ciała młodych dorosłych osób
10.15 – 10.30 Łukasz Pawelec, Dariusz Nowakowski, Ewelina Sarnowska-Bobak, Ewelina Bobak- Sarnowska, Katarzyna Resler, Paula Pozowska, Katarzyna Brust, Katarzyna Madziarska, Tomasz Zatoński
Wpływ zabiegu hemodializy na parametry głosu pacjentów nefrologicznych
10.30 – 10.45 Robert Gajewski, Katarzyna Piotrowska, Joanna Kwiecień, Katarzyna Ławińska, Małgorzata Janocha, Chrystian Fiał
Porównanie zgodności wyników oceny sklepienia podłużnego u dzieci w wieku 6-12 lat uzyskanych metodą oceny klinicznej oraz badania przy użyciu skanera 3D
10.45 – 11.00 Dyskusja
SESJA REFERATOWA IX Antropologia sądowa (Sala Parter)
Przewodniczą: dr hab. n. med. Iwona Teul
dr Aleksandra Lisowska-Gaczorek
9.00 – 9.15 Joanna Drath, Iwona Teul, Joanna Jarzęcka-Stąporek, Dagmara Lisman, Maria Szargut, Ewelina Pośpiech, Andrzej Ossowski
Identyfikacja polskich żołnierzy poległych w Normandii: wyzwania antropologii sądowej
9.15 – 9.30 Weronika Flis, Maria Wróbel, Bożena Wysocka, Aneta Sitek, Magdalena Spólnicka, Andrzej Ossowski, Wojciech Branicki, Ewelina Pośpiech, Iwona Wronka
Zróżnicowanie dymorficzne geometrii twarzy ludzkiej w populacji Polski – wyniki wstępne
9.30 – 9.45 Justyna Karkus, Krzysztof Latocha, Jakub Parol, Aleksandra Szafrańska
Badania antropologiczne szczątków dzieci z obozu na ulicy Przemysłowej w Łodzi (1942-1945 r.)
9.45 – 10.00 Barbara Mnich, Jerzy Brzozowski
Ocena możliwości identyfikacyjnych osób na nagraniach monitoringu wizyjnego
10.00 – 10.15 Dawid Kobiałka, Joanna Rogóż, Tomasz Jankowski, Michał Czarnik, Jakub Stępnik, Daniel Nita, Daniel Frymark, Karol Woliński, Tomasz Ceran, Izabela Mazanowska, Mikołaj Kostyrko, Laura Muñoz-Encinar, Alfredo González-Ruibal, Przemysław Glanc, Szymon Ważyński, Przemysław Zientkowski, Piotr Torłop, Bartosz Żarkowski, Angelika Drapała, Klaudia Szczypek, Paulina Przepiórka, Robert Kasztelan
„Życie niegodne życia” – archeologia i antropologia masowych zbrodni w chojnickiej Dolinie Śmierci
10.15 – 10.30 Paweł Konczewski, Barbara Kwiatkowska, Katarzyna Biernacka
Cmentarzyska w lasach a zmiany klimatyczne. Studium Łużyc
10.30 – 10.45 Łukasz Bukowiecki
Jakiego muzeum antropologicznego Polacy potrzebują?
10.45 – 11.00 Dyskusja
11.00 – 11.20 Przerwa kawowa (Hol główny)
11.20 – 13.00 Równoległe Sesje Posterowe (Hol główny)
13.00 – 13.30 Ceremonia zamknięcia konferencji (Audytorium im. prof. Józefa Paczoskiego)
13.30 – 14.30 Przerwa obiadowa (Hol główny)
14.30 – 17.30 Warsztaty:
Justyna Miszkiewicz, Wenesa Woźniak
Wprowadzenie do histologii kości i zębów: analiza i rozważania techniczne (sale K1 i K2)
SESJE POSTEROWE
SESJA POSTEROWA I Antropologia w naukach o zdrowiu i zachowaniu
Przewodniczą: dr hab. Agnieszka Różdżyńska-Świątkowska
prof. dr hab. Łukasz Kryst
Iwona Rosset, Sławomir Kozieł, Aneta Sitek, Elżbieta Żądzińska, Renata Henneberg, Maciej Henneberg
Związek między parametrami urodzeniowymi dziecka a rodzajem porodu
Paulina Artymiak, Magdalena Żegleń, Łukasz Kryst
Wpływ lockdownu związanego z pandemią COVID-19 na dystrybucję podskórnej tkanki tłuszczowej u młodzieży z Krakowa
Maja Matyas, Anna Apanasewicz, Magdalena Orczyk-Pawiłowicz, Magdalena Babiszewska-Aksamit, Anna Ziomkiewicz
Związek pomiędzy infekcjami u niemowląt, poziomem czynników odpornościowych w mleku matki i wielkością ciała niemowlęcia
Anna Pastuszak, Katarzyna Dzioban
Tendencje zmian w wielkości otłuszczenia ciała i stanu odżywienia studentów Politechniki Warszawskiej w okresie od 1959 do 2024 roku
Anna Zielińska, Agnieszka Różdżyńska-Świątkowska
Etyka pracy antropologa klinicznego z pacjentem pediatrycznym
Łukasz Kwit
Transpokoleniowe źródła neuroróżnorodności. Badania związku wczesnej traumatyzacji rodziców z nasileniem objawów autyzmu u ich dzieci
Anna Ziomkiewicz, Maja Matyas, Anna Apanasewicz, Magdalena Orczyk-Pawiłowicz
Związek temperamentu niemowlęcia z zawartością składników immunologicznych w mleku matki
Barbara Borczyńska, Aleksandra Karykowska
Wellbeing a zmiana czasu: Analiza jakości snu i samopoczucia w okresie przejścia na czas letni (DST) 29/30 marca 2025
SESJA POSTEROWA II Biologia populacji szkieletowych i antropologia sądowa
Przewodniczą: dr Justyna Karkus
dr Anna Spinek
Joanna Mietlińska-Sauter, Francesco Maria Galassi, Paulina Borówka, Elena Varotto
Prawdopodobny przypadek współwystępowania chorób Legga-Calvé’a-Perthesa i Scheuermanna na wczesnośredniowiecznym stanowisku Kolonia 3 (Kujawy, Polska)
Wenesa Woźniak, Justyna Miszkiewicz, Marta Krenz-Niedbała, Sylwia Łukasik
Histomorfometria w antropologii biologicznej: analiza mikrostrukturalna kości
Wioletta Nowaczewska, Maria Knetki
Występowanie cribra orbitalia a wysokość ciała i proporcje kończyny dolnej – badania wstępne szkieletów z kolekcji kostnej Kuronia (XIX/XX w)
Marta Rychtarska
Dwa przypadki wydłużonego wyrostka rylcowatego u osobników pochowanych na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku w Gieczu stan. 10 (woj. wielkopolskie)
Grzegorz Mączka, Michał Kulus, Joanna Grzelak, Michał Porwolik, Maciej Dobrzyński, Paweł Dąbrowski
Morfologia wcięcia przedkątowego żuchwy i jej przydatność w ocenie płci na materiałach kostnych
Katarzyna Palacz-Ziółek, Monika Krzyżanowska, Marcin Kadej
Wzorce rozkładu włosów w środowisku wodnym i glebowym
Karina Woźniak, Hanna Grzelak, Elżbieta Żądzińska, Beata Borowska
Twarz dziecka – dlaczego artystom i naukowcom tak trudno ją odwzorować
Jakub M. Niebylski, Anna Pankowska, Anita Szczepanek
Hun na ziemiach polskich. Wyniki analiz antropologicznych w świetle badań interdyscyplinarnych podwójnego grobu z Czulic, stan. 21, woj. małopolskie
SESJA POSTEROWA III Antropologia w naukach o kulturze fizycznej
Przewodniczą: prof. AWF dr hab. Anna Demuth
dr Justyna Andrzejewska
Justyna Andrzejewska, Kamila Czajka, Jarosław Fugiel
Program Mały Mistrz – budowa somatyczna uczniów klas 1-3 szkół podstawowych
Ryszard Asienkiewicz, Joanna Skibińska
Budowa ciała oraz zachowania zdrowotne seniorek Uniwersytetu Trzeciego Wieku
Ryszard Asienkiewicz, Jerzy Grzesiak
Zróżnicowanie poziomu rozwoju fizycznego i motorycznego funkcjonariuszy policji w świetle wybranych zmiennych społecznych i środowiskowych
Anna Burdukiewicz, Jadwiga Pietraszewska, Aleksandra Stachoń
Budowa somatyczna i proporcje ciała miotaczy
Jadwiga Pietraszewska, Aleksandra Stachoń, Bogdan Pietraszewski, Anna Burdukiewicz
Staż treningowy a budowa morfologiczna, otłuszczenie ciała i możliwości siłowe piłkarzy nożnych grających w polskiej ekstraklasie
Wiktoria Pietrzak
Somatotyp zawodniczek trenujących akrobatykę sportową
Joanna Ratajczak, Ewa Bryl, Anna Demuth, Dariusz Wieliński, Adam Kantanista, Magdalena Król-Zielińska, Joanna Borowiec, Katarzyna Antosiak-Cyrak, Urszula Czerniak
Jak ćwiczą Polki? – analiza aktywności fizycznej w zależności od stopnia odżywienia z uwzględnieniem wydatków energetycznych na różne rodzaje aktywności fizycznej
Julia Badzińska
Ciało jako opowieść: źródło tożsamości i przynależności do grupy
Copyright © PTA 2025