Funeralia Gnieźnieńskie
Kiedy w latach 90. minionego stulecia organizowano podsumowanie interdyscyplinarnych badań na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku w Dziekanowicach nikt nie myślał, że ta prezentacja wyników przerodzi się w systematyczne spotkania archeologiczno-antropologiczne znane jako „Funeralia Lednickie”. Nawiasem mówiąc badania wielu dyscyplin realizowane wówczas na wspomnianym cmentarzysku możliwe były dzięki grantowi NCN opiewającemu wówczas na kwotę 400 milionów zł!!! Takie czasy…
Po tej prezentacji wyników co raz częściej byliśmy namawiani do zorganizowania kolejnego spotkania. Pojawiły się sugestie o stworzeniu systematycznych spotkań archeologów i antropologów ale o charakterze warsztatów. Spotkań gdzie z jednej strony prezentowane byłyby najnowsze badania, stosowane metody ale też można by było przedyskutować pojawiające się w toku badań problemy. Spotkania gdzie dochodziłoby do bezpośredniej dyskusji archeologów i antropologów. Przedstawicieli dwóch dyscyplin zajmujących się człowiekiem, lecz gdy jedni bardziej kładą nacisk na aspekt materialny (humanistyczny) drudzy (nie tracąc z oczu zagadnień społecznych) siłą rzeczy skupiają się bardziej na aspekcie biologicznym.
Propozycje organizowania takich spotkań pojawiły się w środowisku poznańskim – archeologów skupionych wokół Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich oraz antropologów z Instytutu Antropologii UAM.
Po kilku takich dyskusjach nad formułą, zakresem, tematyką, kierowanymi zaproszeniami (nie wspominając o miejscu, czasie i częstotliwości) udało się zorganizować Funeralia, spotkanie świadomie mające taką nazwę. Dla zwiększenia zainteresowania taką formułą spotkań tematyką ich były pochówki atypowe spotykane w różnych okresach chronologicznych, na każdym kontynencie. Te inaugurujące Funeralia otrzymały nazwę „Czarownice”. Wiodące wykłady i prezentacje jakie się pojawiły na tym spotkaniu, jakie odbyło się w schronisku na Ostrowie Lednickim, ukazały się drukiem i był to pierwszy tom całego cyklu wydawnictw „Funeralia Lednickie”.
Od tamtego momentu spotkania „funeralne” odbywały się systematycznie każdego roku. Udało się opublikować 18 tomów z 20 spotkań. W Funeraliach uczestniczyli nie tylko archeolodzy i antropolodzy, ale także historycy, antropologowie kultury, etnografowie, językoznawcy, kulturoznawcy, fizycy, chemicy, biolodzy molekularni, geolodzy, palinolodzy, archeozoolodzy i przedstawiciele szeregu innych dyscyplin. W warsztatach funeralnych brali też udział goście z Ukrainy, Czech, Słowacji, Niemiec, Szwecji, Litwy, Włoch.
Do roku 2017 udało się zorganizować 20 Spotkań i opublikować materiały z 18. Po niewielkiej przerwie w 2020 roku z inicjatywy PTA, a zwłaszcza Przewodniczącego prof. dr hab. Jacka Tomczyka wracamy do Funeraliów. Z racji miejsca i trzeciego współorganizatora, którym zostało Instytut Kultury Europejskiej UAM w Gnieźnie, niewielkiej zmianie uległa też nazwa spotkań funeralnych. Nawiązując do tradycji, a jednocześnie wskazując nowe miejsce spotkań, Funeralia przybrały nazwę „Funeralia Gnieźnieńskie”.Od 2024 r. do współorganizowania Funeraliów dołącza się Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie.
Projekt finansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Doskonała Nauka II”
patronat medialny